Η ελιά ήταν ανέκαθεν ένα δέντρο με τεράστια ιστορική αλλά και οικονομική σημασία για τη χώρα μας. Θεωρητικά, μετά από τόσες γενιές ελαιοπαραγωγών που έχουν ζήσει από αυτό το δέντρο, θα έπρεπε να είχαμε εξασκήσει πλήθος εναλλακτικών επιλογών και να είχαμε καταλήξει στο βέλτιστο συνδυασμό καλλιεργητικών τεχνικών. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Η πλειοψηφία των παραγωγών δεν ενεργεί σωστά όσον αφορά την ελιά και δεν βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία συνδυασμένα με τις πρακτικές επιτυχημένων επαγγελματιών. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα μη ορθής καλλιεργητικής πρακτικής που εφαρμόζεται στη ελιά είναι το κλάδεμα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κατανοήσει ο παραγωγός πριν προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια κλαδέματος, είναι ο λόγος για τον οποίο ένα δέντρο ελιάς πρέπει να κλαδευτεί. Οι κύριοι λόγοι λοιπόν για τους οποίους κλαδεύουμε τις ελιές είναι:
Για να διαμορφώσουμε το σχήμα του δέντρου (κλάδεμα διαμόρφωσης)
Για να ισορροπήσουμε το φορτίο στο φυτό
Για να βοηθήσουμε το δέντρο να παράξει περισσότερο και καλύτερης ποιότητας καρπό
Για να απομακρύνουμε άρρωστα και μη παραγωγικά μέρη από το δέντρο
Για να βελτιώσουμε το αερισμό και το φωτισμό της κόμης
Για να διευκολύνουμε τις καλλιεργητικές πρακτικές (πρωτίστως τη συγκομιδή και δευτερευόντως την εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων)
Για να ανανεώσουμε, να δώσουμε ξανά ζωή σε γερασμένα δέντρα
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν κλαδεύονται όλες οι ελιές με τον ίδιο τρόπο. Ακόμα και μέσα στον ίδιο ελαιώνα, είναι πιθανό να μη χρειάζονται όλα τα δέντρα την ίδια μεταχείριση. Το πότε και το πώς θα κλαδέψουμε μια ελιά εξαρτάται κυρίως :
Από την ηλικία του δέντρου. (αλλιώς κλαδεύεται ένα νεαρό δέντρο 6 ετών και αλλιώς δέντρα 70 και 80 ετών)
Από την ποικιλία της ελιάς
Από την περιοχή στην οποία βρίσκεται ο ελαιώνας (τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν)
Από τη διάταξη των ελαιόδεντρων στο χωράφι (πόσο κοντά είναι τα δέντρα μεταξύ τους και αν αλληλοεπικαλύπτονται)
Από το αν το χωράφι είναι ποτιστικό ή όχι
Από το εάν το έδαφος στον ελαιώνα είναι γόνιμο ή όχι
Από το ύψος της βροχής που πέφτει στον ελαιώνα
Από την κατάσταση του δέντρου (είναι υγιές, εύρωστο, ζωηρό, ή όχι;)
Υπάρχουν δύο βασικά είδη κλαδέματος, κάθε ένα από τα οποία πραγματοποιείται σε διαφορετικό χρόνο και έχει εντελώς διαφορετικό σκοπό.
1. Κλάδεμα διαμόρφωσης
Το κλάδεμα διαμόρφωσης αποτελεί το σύνολο των τομών που γίνονται στο δέντρο, με σκοπό να δημιουργηθεί ένα σχήμα που θα εξυπηρετεί τους στόχους του παραγωγού. Το κλάδεμα αυτό πραγματοποιείται στα πρώτα χρόνια ζωής του δέντρου. Σε αυτό το στάδιο είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν καρατομούμε το δέντρο με αυστηρά κλαδέματα, διότι αυτό θα αντιδράσει καθυστερώντας αρκετά να μπει στην παραγωγική φάση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι καλό να αφήνεται το δέντρο χωρίς καμία ενέργεια έως το δεύτερο ή και τρίτο έτος της ηλικίας του, μέχρι να δημιουργήσει ένα ισχυρό ριζικό σύστημα.
2. Κλάδεμα καρποφορίας
Με τον όρο κλάδεμα καρποφορίας, εννοούμε όλα αυτά τα κλαδέματα που πραγματοποιούνται μετά τη βασική διαμόρφωση του δέντρου και εφόσον αυτό έχει μπει σε παραγωγική ηλικία. Αυτό που προσπαθούμε να πετύχουμε με το κλάδεμα καρποφορίας δεν είναι τίποτε άλλο από αυτο που προδίδει η λέξη, την προώθηση της καρποφορίας του δέντρου. Προσπαθούμε με απλά λόγια να κάνουμε το δέντρο να μας δώσει περισσότερη και ποιοτικότερη παραγωγή κάθε χρόνο, την οποία θα μπορέσουμε να συγκομίσουμε πιο εύκολα.
Για να μπορέσουμε ωστόσο να κάνουμε κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχουμε μια βασική γνώση της φυσιολογίας του συγκεκριμένου δέντρου. Η ελιά καρποφορεί σε οφθαλμούς που φύονται στις μασχάλες των βλαστών που δημιουργήθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Δηλαδή πρακτικά, αν ένας βλαστός εκπτύσσεται φετος την άνοιξη, τότε δεν θα δώσει καρπό φέτος το φθινόπωρο αλλά του χρόνου το φθινόπωρο. Επιπλέον, οι βλαστοί που θα δώσουν καρπό έχουν συνήθως πάνω τους βλάστηση μεγαλύτερη των 5 εκατοστών (συνηθως 15-30 εκατοστά).
Υπάρχει ωστόσο ένα πρόβλημα. Η ελιά, όπως και πολλά άλλα καρποφόρα δέντρα, παρουσιάζει ένα φυσιολογικό φαινόμενο, κατα το οποίο, δίνει αυξημένη παραγωγή τη μία χρονιά και μειωμένη, αν όχι μηδενική την επόμενη. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται παρενιαυτοφορία. Το δέντρο παράγει αυξημένη ποσότητα καρπού τη μία χρονιά εναποθέτωντας όλη την ενέργεια που έχει αποθηκεύσει κατά τη διάρκεια της χρονιάς, στην παραγωγή αυτή. Ως αποτέλεσμα, το φυτό εξασθενεί, και προσπαθεί τη χρονιά που έπεται της μεγάλης παραγωγής, να σταματήσει κάθε διαδικασία παραγωγής καρπών προσπαθώντας να αντικαταστήσει αυτά τα θρεπτικά που έχασε και να παράξει εκ νέου μεγάλη ποσότητα την τρίτη πλεον χρονιά.
Αυτό μπορεί να είναι ενεργειακά ωφέλιμο για το φυτό, αλλά όχι και για τον παραγωγό ο οποίος θέλει σταθερή παραγωγή κάθε χρόνο. Άρα θα πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να ισορροπήσουμε αυτή την κατάσταση. Να μειώσουμε ελαφρώς την παραγωγή της μιας χρονιάς ώστε να αυξηθεί η παραγωγή και της επόμενης. Παρόλο που η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να αποφευχθεί πλήρως, καθώς είναι βασική λειτουργία του φυτού, μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Πώς; Με τις κατάλληλες καλλιεργητικές τεχνικές που περιλαμβάνουν σωστή άρδευση, σωστή λίπανση και για να έρθουμε και στο αντικείμενο του άρθρου μας, με σωστό κλάδεμα.
Πηγή: www.stihl.gr
Comments